آزمون شخصیت شناسی هالند توسط جان هالند در سال 1958 تهیه شده است. تست هالند بر مبنای نظریه‌ی همخوانی شغل و شخصیت است که حدود 50 سال توسط هالند و دیگران به‌کار رفته و هم اکنون نیز در مدارس، دانشگاه‌ها، بازار کار و دیگر محیط‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین اعتبار تست هالند در کشورهای آمریکایی، اروپایی، آسیایی، استرالیایی و آفریقایی و از جمله ایران مورد تایید قرار گرفته است.
تست هالند بر اساس چهار فرضیه شکل گرفته است :
1- افراد را می‌توان در یکی از شش تیپ، واقع‌گرا، معنوی، هنری، اجتماعی، متهور، و قراردادی طبقه‌بندی کرد.
2- محیط‌ها (اعم از کاری و غیر کاری) را هم می‌توان در یکی از شش مدل واقع‌گرایانه، جستجوگرایانه، هنری، اجتماعی، متهورانه و قراردادی طبقه‌بندی نمود. هر محیطی تحت تسلط یک تیپ شخصیتی قرار دارد و هر محیط نمونه‌ای از وضع فیزیکی خاص است که دارای شرایط و امکان‌های مخصوص به خود است. مثلاً محیط‌های اجتماعی تحت تسلط افراد اجتماعی قرار دارند. وضعیت فیزیکی آن وجود افرادی است که در تعامل با یکدیگرند و شرایط و امکان‌های مخصوص به آن از طریق روابط بین فردی تحقق می‌پذیرد.
3- افراد به دنبال محیط‌هایی هستند که بتوانند مهارت‌ها و توانایی‌های خود را به خوبی در آنها بکار بگیرند. نگرش‌ها و ارزش‌های خود را نشان دهند و نقش‌های متناسب با آن را به عهده گیرند. به عنوان مثال تیپ‌های اجتماعی به دنبال محیط‌های اجتماعی و تیپ‌های قراردادی به دنبال محیط‌های قراردادی هستند.
4- رفتار هر فرد به وسیله‌ی تعامل بین شخصیت و محیط او تعیین می‌گردد. اگر تیپ شخصیتی یک فرد و الگوی محیطی او مشخص باشد، می‌توان به پیش‌بینی برخی از رفتارها و اعمال او پرداخت. این گونه نتایج می‌تواند در انتخاب رشته‌ی تحصیلی، انتخاب شغل و غیره مفید باشد.
هالند در طبقه‌بندی خود شخصیت افراد را به شش نوع تقسیم می‌نماید و برای هر کدام از این انواع شخصیت خصوصیاتی را مطرح می کند :
1. واقع گرا :
o افرادی خوددار، مصر، واقع بین، جدی در کار، انعطاف ناپذیر، مادی گرا، سر سخت و متواضع اند.
o دارای توانایی بدنی و مکانیکی هستند.
o علاقمند به کار با اشیاء، ماشین ها ، ابزار، گیاهان و حیوانات هستند.
o به دنبال مزد و پاداش کار و دستاوردهای عینی هستند.
o افرادی واقع گرا، محافظه کار و صریح هستند.
o معمولا در ارتباطات اجتماعی ضعف دارند.
o به دنبال راه حل های عملی و بدنی برای حل مشکلات زندگی خود می گردند.
2. متعارف و سازمان یافته :
o افرادی سازمان یافته، مرتب، واقع بین، پیگیر، انعطاف ناپذیر، کارآمد، وظیفه شناس، مطیع، فاقد تخیل، مدافع و صرفه جو هستند.
o به فعالیت های جسمانی علاقه ای ندارند.
o دوست دارند با داده ها کارکنند.
o توانایی دفتری بالایی دارند.
o به جزئیات امور توجه دارند.
o علاقمند به انجام کارهای استاندارد و معین هستند.
o توانایی سازماندهی کارها را دارند.
o به دنبال دستاوردهای مالی هستند.
o کسب قدرت در عرصه های اجتماعی، کاری و سیاسی برای آنها بسیار مهم است.
o در امور تجاری، اداری، مالی و تولیدی دارای توانایی تخصصی هستند.
o در امور هنری ضعیف اند.
o از دید دیگران افرادی محتاط و محافظه کار به حساب می آیند.
o از امور مبهم و پیچیده دوری می کنند.
o در برخورد با مشکلات زندگی به دنبال راه حل هایی تدوین شده می گردند.
3. جستجوگر :
o افرادی خوددار، محتاط، تحلیل گر، نقاد، کنجکاو، مستقل، روشنفکر، درون نگر، بد بین، پیجیده، دقیق، منطقی، فروتن و کناره گیر هستند.
o آنها طرفدار اصلاحات اساسی و بنیادین هستند.
o آنها اهل تفکر، سازمان دهی و استدلال اند.
o روابط اجتماعی قوی ندارند.
o دوست دارند مشاهده کنند و یاد بگیرند.
o عاشق تحقیق، تجزیه وتحلیل و حل مساله اند.
o توجه ویژه ای به رشد، توسعه و کسب علم دارند.
o از دید دیگران افرادی گوشه گیر و متفکر هستند.
o در متقاعد کردن دیگران بسیار ضعیف اند.
o برای حل مشکلات زندگی خود، راه حل های فکری را می یابند.
4. هنری :
o افرادی احساسی، نامرتب، آرمان گرا، خیال پرداز، مستقل، شمی، درو نگر، مبتکر، ابرازگر، حساس، مبهم، غیر سنتی و دارای منش و روحیه بازی هستند.
o در شناسایی و بیان خصوصیات خود مهارت دارند.
o کمتر به کنترل خود پرداخته و احساسات خود را به راحتی بیان می کنند.
o ارتباط خوبی با دیگران دارند.
o اشخاصی با توانایی های هنری هستند.
o به انجام کارهای پیچیده، ابتکاری و هنری علاقه دارند.
o افرادی نوآور و خلاق اند.
o علاقمند به کار در موقعیت های سازمان نیافته هستند.
o دوست دارند چیزهای مختلف را تجربه کنند.
o در مهارت های اداری و دفتری ضعیف اند.
o از دید دیگران سنت گریز، نامرتب و مبتکر هستند.
o از انجام کارهای تکراری و پیروی از قوانین موجود متنفرند.
o در حل مشکلات زندگی خود به راه حل های خلاقانه و گاه هنری روی می آورند.
5. اجتماعی :
o افرادی مسئول، صمیمی، آرمان گرا، سخاوتمند، با کیاست، مهربان، همدل، خوش مشرب، مبادی آداب، معاشرتی، صبور، دارای روحیه همکاری، متقاعد کننده، مشوق، فهمیده و اهل رفاقت و دوستی اند.
o دوست دارند با مردم کار کنند تا آنها را آگاه و مطلع نمایند.
o دارای مهارت های کلامی هستند.
o علاقمند به امدادگری، تعلیم ، درمان، مشاوره و خدمت به دیگران با تکیه بر روابط میان فردی هستند.
o برای بهبود امور دیگران تلاش فراوان می کنند.
o عاشق خدمات اجتماعی اند.
o از دید دیگران افرادی مردم دوست، خوش خلق و برون گرا هستند.
o به فعالیت های مکانیکی و فنی علاقه ای ندارند.
o برای حل مشکلات زندگی خود راه حل های احساسی(درک احساسات خود و دیگری) را انتخاب می کنند.
6. متهور :
o افرادی ماجراجو، بلندپرواز، مطمئن به خود، برون نگر، هیجان طلب، معاشرتی، خوش بین، با انرژی، رهبر، مایل به جمع آوری دارایی، آگاه به منابع مختلف، باشوق، ریسک کننده و مقتدرند.
o دوست دارند با مردم کارکرده و آنها را برای رسیدن به اهداف سازمانی یا درامد اقتصادی رهبری و مدیریت کنند.
o در متقاعد کردن دیگران توانمند هستند.
o به دنبال کسب دستاوردهای مالی و موقعیت مناسب اجتماعی اند.
o توانایی خوبی در بازاریابی و فروش دارند.
o به علوم پایه و امور پژوهشی علاقه ندارند.
o از دید دیگران افرادی اجتماعی و پرانرژی اند.
o در برخورد با مشکلات زندگی خود، راه حل های ریسک پذیر را انتخاب می کنند.
برای هر تیپ شخصیتی که از تست هالند بدست می آید، مشاغلی پشنهاد شده است که افرادی با تیپ شخصیتی مورد نظر در آنها احساس رضایت شغلی بیشتری خواهند داشت. به عنوان مثال برای تیپ شخصیتی متهور، مشاغلی مانند مدیر، تاجر، بازاریاب، مامور فروش، مدیر رستوران و … پیشنهاد گردیده است.
والش و همکارانش (1972) نکات مثبت نظریه و تست هالند را به شرح زیر بر شمرده‌اند:
1- با گذشت زمان نظریه هالند با توجه به نتایج تحقیقات و اطلاعات بدست آمده تکامل پیدا نموده است.
2- تحقیقات انجام شده در مورد نظریه هالند انواع شخصیت و نیز انواع مدلهای محیطی را که هالند متذکر شده تأیید نموده‌اند.
3- سازگاری فرد با محیط به رضایت فردی و در نتیجه به رضایت شغلی می‌انجامد.
4- نظریه هالند تا حد زیادی ساده و روشن بیان شده است.
5– نظریه هالند توصیف رفتار، مبانی و مفاهیم ضروری را در بر دارد.
6- نظریه هالند قابلیت تست‌پذیری را داراست و تا کنون مقدار بسیار زیادی تحقیق را موجب گردیده است.
7- شواهد نشان می‌دهند که با توجه به خصوصیات شخصیتی تا حدی می‌توان به پیش‌بینی شغلی فرد اقدام کرد.
8- افراد به شدت می‌خواهند در محیط‌هایی به کار مشغول شوند که سازگار با خصوصیات آنها باشد.
به نظر هالند هدف راهنمایی و مشاوره شغلی و حرفه‌ای آن است که به افراد کمک شود تا مشاغلی را که با خصوصیات شخصیتی آنها سازگارتر است انتخاب نمایند . یکی از کاربردهای نظریه و تست هالند که برای مشاوران و عموم افراد می‌تواند فوق‌العاده حائز اهمیت باشد، همین طبقه‌بندی مشاغل است. به کمک این طبقه‌بندی مشاور و یا هر فردی می تواند نوع شخصیت را با کمک تست هالند شناخته، نوع محیط شغلی مناسب را نیز مورد شناسایی قرار دهد و سپس ارتباط و سازگاری بین آن دو ایجاد کند.
نظریه هالند کاربردهای زیاد دیگری نیز دارد که عبارتند از :
1- ارائه اطلاعات شغلی و حرفه‌ای به ساده‌ترین صورت ممکن بطوریکه عملاً قابل استفاده و کاربرد باشد.
2- توصیف جریان انتخاب شغل و ارتباط آن با نوع شخصیت فرد.
3- فراهم آوردن امکانات و فرصت‌هایی برای خودشناسی و شناخت نیازهای محیطی.
برای دریافت تست هالند می توانید به بخش آزمون های روانشناسی فروشگاه مسیر ایرانی مراجعه کنید.